PL EN
PRACA ORYGINALNA
Charakterystyka flory upraw Salix viminalis L. założonych na glebach o różnej zasobności w fosfor
 
Więcej
Ukryj
1
Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Institute of Agriculture, Department of Agronomy, Nowoursynowska 159, 02-776, Warsaw, Poland
 
2
Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Institute of Agriculture, Department of Biometry, Nowoursynowska 159, 02-776, Warsaw, Poland
 
 
Data nadesłania: 02-06-2020
 
 
Data ostatniej rewizji: 12-09-2020
 
 
Data akceptacji: 21-10-2020
 
 
Data publikacji online: 05-12-2020
 
 
Data publikacji: 05-12-2020
 
 
Autor do korespondencji
Aneta Kutkowska   

Warsaw University of Life Sciences – SGGW, Institute of Agriculture, Department of Agronomy, Nowoursynowska 159, 02-776, Warsaw, Polska
 
 
Soil Sci. Ann., 2020, 71(3), 252-264
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem badań było określenie wpływu stopnia zasobności gleb w fosfor na różnorodność i dynamikę flory towarzyszącej uprawom wierzby energetycznej Salix viminalis L. w dwóch przedziałach czasowych. Badania przeprowadzono w latach 2013-2014 na plantacjach 5-7 letnich i w roku 2018 na plantacjach 10-11 letnich, w trzech miejscowościach województwa łódzkiego. Oceniono 6 plantacji założonych w latach 2006-2008 na dwóch grupach gleb: 1) o bardzo niskiej i niskiej zawartości fosforu oraz 2) o średniej i wysokiej zawartości fosforu. Przed założeniem plantacji grunty były odłogowane. W trakcie badań nie były nawożone. Wierzbę zbierano systematycznie co 2-3 lata. Roślinność towarzyszącą wierzbie oceniono na podstawie analizy 40 zdjęć fitosocjologicznych wykonanych metodą Brauna-Blanqueta. Wyniki opracowano statystycznie za pomocą analizy składowych głównych (PCA) oraz analizy skupień. W celu pogrupowania silnie powiązanych zmiennych zastosowano odległość euklidesową i metodę Warda. Flora upraw wierzby energetycznej założonych na glebach o różnej zawartości fosforu różniła się ogólną liczbą gatunków roślin naczyniowych. Na plantacjach 5-7 letnich rozwijających się na glebach o niższej zawartości fosforu stwierdzono występowanie 71 taksonów, natomiast na glebach o wyższej zawartości fosforu ich liczba wynosiła 56. W 10-11 letnich uprawach Salix viminalis L. liczba gatunków była mniejsza i wynosiła odpowiednio 35 i 42. We florze obu grup plantacji, niezależnie od okresu badań, dominowały gatunki wieloletnie, dwuliścienne (74%-83%), hemikryptofity, apofity leśno-zaroślowe i łąkowe. Najwięcej gatunków należało do klas: Artemisietea vulgaris, Molinio-Arrhenatheretea i Stellarietea mediae. Analiza dynamiki flory wykazała zmniejszanie się ogólnej liczby gatunków wraz z wiekiem plantacji. W obu grupach plantacji wzrastał udział gatunków wieloletnich, apofitów leśnych i zaroślowych. W uprawach rosnących na glebach o niższej zawartości fosforu w drugim okresie badań dominowały gatunki z klasy Artemisietea vulgaris, a na bogatszych w fosfor – gatunki z klasy Molinio-Arrhenatheretea, duży udział stanowiły także gatunki nie zaliczone do żadnej z klas fitosocjologicznych. W obu okresach badań niewielki udział miały rośliny bobowate, których występowanie i pokrycie było nieznacznie większe na plantacjach bogatszych w fosfor.
 
REFERENCJE (39)
1.
Anioł-Kwiatkowska, J., 1974. Flora i zbiorowiska synantropijne Legnicy, Lubina i Polkowic. Acta Universitstis Wratislaviensis. Prace Botaniczne 229, 1-151.
 
2.
Anioł-Kwiatkowska, J., Kącki, Z., Śliwiński, M., 2009. Porównanie kompozycji gatunkowej trzech upraw wierzby energetycznej. Pamiętnik Puławski 150, 19-33.
 
3.
Baum, S., Weih, M., Bolte, A., 2012. Stand age characteristics and soil properties affect species composition of vascular plants in short rotation coppice plantations. BioRisk 7, 51-71. https://doi:10.3897/biorisk.7.....
 
4.
Braun-Blanquet, J., 1964. Pflanzensoziologie: Grundzüge der Vegetationskunde. Springer-Verlag, Wien-New York.
 
5.
Ceulemans, T., Stevens, C.J., Duchateau, L., Jacquemyn, H., Gowing, D.J.G., Merckx, R., Wallace, H., van Rooijen, N., Goethem, T., Bobbink, R., Dorland, E., Gaudnik, C., Alard, D., Corcket, E., Muller, S., Dise, N.B., Dupr, C., Diekmann, M., Honnay, O. 2014. Soil phosphorous constrains biodiversity across European grasslands. Global Change Biology 20, 3814-3822. https://doi.org/10.1111/gcb.12....
 
6.
Dobben van, H., Wieger Wamelink, G.W., Slim, P.A., Kamiński, J., Piórkowski, H. 2017. Speciest-rich grassland persist under nitrogen-rich but phosphorous-limited conditions. Plant Soil 411, 451-466. https://link.springer.com/arti....
 
7.
Dobrzański, B., Zawadzki, S., 1981. Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa.
 
8.
Fujita, Y. et al., 2014. Low investment in sexual reproduction threatens plant adapter to phosphorus limitation. Natura 505, 82-86. https://doi:10.1038/nature1273....
 
9.
Głowacka, A., Klikocka, H., Szostak, B., Narolski, B., 2017. Regulacja zachwaszczenia i sposób uprawy a dostępność fosforu dla roślin uprawnych. Polish Journal of Agronomy 28, 3-11.
 
10.
IUSS Working Group WRB, 2015. World Reference Base for Soil Resources 2014, update 2015 International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. World Soil Resources Reports No. 106. FAO, Rome.
 
11.
Janicka, M., Kutkowska, A., Paderewski, J., 2019. Diversity of vascular flora in Salix viminalis L. crops depending on the harvest cycle. Annual Set The Environment Protection, 21, 1175-1201.
 
12.
Janicka M., Kutkowska, A., Paderewski, J., 2020. Diversity of vascular flora accompanying Salix viminalis L. crops depending on soil conditions, Global Ecology and Conservation, 23, e01068. https://doi.org/10.1016/j.gecc....
 
13.
Janssens, F., Peeters, A., Tallowin, J.R.B., Bakker, J.P, Bekker, R.M., Fillat, F., Oomes, M.J.M., 1998. Relationship between soil chemical factors and grassland. Plant and Soil 202, 69-78. https://link.springer.com/arti....
 
14.
Jurga, B., Filipek, A., 2017. Wpływ wybranych praktyk rolniczych na dostępność fosforu dla roślin – przegląd piśmiennictwa. Studia i Raporty IUNG-PIB 53 (7), 55-66.
 
15.
Kamiński, J., Chrzanowski, S., 2009. Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk na tle zasobności gleb torfowo-murszowych w fosfor. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 9, 3 (27), 77-88.
 
16.
Korniak, T., 1992. Flora segetalna północno-wschodniej Polski, jej przestrzenne zróżnicowanie i współczesne przemiany. Acta Academiae Agriculturae AC Technicae Olstenensis, Agricultura 53, Supplementum A, 1-77.
 
17.
Korniak, T., Hołdyński, Cz., Wąsowicz, K., 2009. Przemiany flory chwastów upraw wierzby w północno – wschodniej Polsce. Pamiętnik Puławski 150, 159-170.
 
18.
Ławniczak, A.E., 2011. Wpływ wilgotności siedliska i zasobności w składniki biogenne na bioróżnorodność flory obszarów podmokłych. Nauka Przyroda Technologie 5, 5, 1-18.
 
19.
Matuszkiewicz, W., 2012. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
 
20.
Mirek, Z., Piękoś-Mirkowa, H., Zając, A., Zając, M., 2002. Flowering plants andpteridophytes of Poland – a checklist. [In:] Mirek, Z. (Ed), Szafer, W., Biodiversity of Poland Kraków: Institute of Botany, Polish Adacemy of Sciences, Kraków.
 
21.
Mowszowicz, J., 1986. Krajowe chwasty polne i ogrodowe. PWRiL, Warszawa.
 
22.
Niewiadomski, A., Tołoczko, W., 2014. Characteristics of soil cover in Poland with special attention paid to the Łódz region. Łódź University Press.
 
23.
Pawłowski, B., 1972. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. [In]: Szafer, W., Zarzycki K. (Ed), PWN, I, Warszawa, 237-269.
 
24.
Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, 2009. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych – PTG 2008 (Particle size distribution and textural classes of soils and mineral materials - classification of Polish Society of Soil Science 2008). Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 60(2), 5–16. (in Polish with English abstract).
 
25.
Rutkowski, L., 2008. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. 2 wyd. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
 
26.
Sala, O.E., et al. 2000. Global biodiversity scenarios for the year 2100. Science, 287, 1770–1774. https://DOI: 10.1126/science.287.5459.1770.
 
27.
Sienkiewicz-Paderewska D., Paderewski J., 2015. Habitat preferences of plant communities: New approach based on the GGE biplot analysis. Polish Journal of Ecology 63, 387-399. https://doi.org/10.3161/150522....
 
28.
Skrajna, T., Skrzyczyńska, J., Rzymowska, Z., Affek–Starczewska, A., 2009. Composition and structure of communities infesting Salix sp. in the northern part of Południowopodlaska Lowland. Pamiętnik Puławski 150, 255-264.
 
29.
Sowa, R., Warcholińska U., 1981. Flora synantropijna Sulejowa i Podklasztorza. Acta Universitatis Lodziensis Folia Botanica 1, 77-131.
 
30.
Spychalski, W., Kryszak, J., Kryszak, A., 2010. Zawartość fosforu w glebach a zróżnicowanie florystyczne zbiorowisk łąkowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 10, 4 (32), 237-247.
 
31.
Systematyka Gleb Polski, 2019. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław-Warszawa: 235 pp.
 
32.
Szafer, W., Kulczyński, S., Pawłowski, B., 1969. Rośliny Polskie. 3 wyd. PWN, Warszawa.
 
33.
Tokarska-Guzik, B., Dajdok, Z., Zając, M., Zając, A., Urbisz, A., Danielewicz, W., Hołdyński, Cz., 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa.
 
34.
Wróbel, M., Wróbel, J., Gregorczyk, A., 2011. Floristic and community diversity of weed vegetation in willow short-rotation coppices in different soil-habitat conditions. Polish Journal of Ecology 59 (2), 289-296.
 
35.
Zając, A., 1979. Pochodzenie archeofitów występujących w Polsce. Rozprawa habilitacyjna 29, Wyd. UJ, Kraków.
 
36.
Zając, E.U.,Zając, A.,1975. Lista archeofitów występujących w Polsce. Zeszyty Naukowe UJ Prace Botaniczne 395 (3), 7-16.
 
37.
Zając, M.,Zajac, A., 1992. A tentative list of segetal and ruderal apophytes in Poland. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Botaniczne 24, 7-23.
 
38.
website 1: http://www.geoportal.lodzkie.p... (accessed 24.01.2020).
 
39.
website 2: https://www.R-project.org/. Core Team (2019). R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria. URL https://www.R-project.org/.).
 
eISSN:2300-4975
ISSN:2300-4967
Journals System - logo
Scroll to top