PRACA ORYGINALNA
Wpływ procesu rekultywacji oraz wystawy stoków na wybranie właściwości gleb na zrekultywowanym składowisku odpadów komunalnych w Czmoniu. Część I: podstawowe fizyczne i chemiczne właściwości gleb
1
Laboratory Department, District Chemical- Agricultural Station in Poznań, Polska
2
Faculty of Agriculture, Horticulture and Biotechnology, Poznań University of Life Sciences, Polska
3
Faculty of Forestry and Wood Technology, Poznań University of Life Sciences, Polska
Data nadesłania: 27-03-2025
Data ostatniej rewizji: 29-05-2025
Data akceptacji: 02-07-2025
Data publikacji online: 02-07-2025
Data publikacji: 02-07-2025
Autor do korespondencji
Wiktor Michnej-Zakrzewski
Laboratory Department, District Chemical- Agricultural Station in Poznań, Sieradzka 29, 60-163, Poznań, Polska
Laboratory Department, District Chemical- Agricultural Station in Poznań, Sieradzka 29, 60-163, Poznań, Polska
Soil Sci. Ann., 2025, 76(2)207802
SŁOWA KLUCZOWE
Rekultywacja składowisk odpadówWłaściwości fizykochemiczne glebyGospodarka odpadamiKonstruktosoleTechnosolsZarządzanie terenami zdegradowanymi
STRESZCZENIE
Dynamiczny rozwój cywilizacyjny i wzrost ilości odpadów komunalnych w Polsce wymusiły konieczność efektywnego zarządzania składowiskami odpadów oraz ich rekultywacji. W artykule przeanalizowano wpływ wystawy stoków, położenia na stoku i czasu jaki upłynął od zakończenia rekultywacji na wybrane właściwości fizykochemiczne powierzchniowych poziomów glebowych na zrekultywowanym składowisku w miejscowości Czmoń, w województwie wielkopolskim. Badania obejmowały analizy gleby w warstwach powierzchniowej (0–10 cm) i podpowierzchniowej (10–20 cm) w różnych częściach składowiska. Oznaczono między innymi uziarnienie, odczyn, zawartość węgla organicznego (TOC) i węglanu wapnia (CaCO₃) oraz pojemność sorpcyjną gleby (CEC). Na podstawie analizy statystycznej uzyskanych wyników, stwierdzono, że wymienione czynniki wpłynęły na zróżnicowanie właściwości gleby w zależności od wieku składowiska i orientacji stoków. Zgodnie z oczekiwaniami uziarnienie badanych gleb był związane bezpośrednio z działaniami rekultywacyjnymi. Gleby w obrębie nowej części składowiska charakteryzowały się wyższymi wartościami pH, CEC i zawartością CaCO₃. Gleby w obrębie starszej części składowiska cechowały się szerszym stosunkiem C/N. Stwierdzono także zależność pomiędzy ekspozycją badanych stoków (N - S), a wybranymi właściwościami gleb. Badania te podkreślają znaczenie dobrze zaprojektowanych działań rekultywacyjnych, które pozwalają na spełnienie funkcji biologicznej gleby utworzonej na tego typu składowiskach oraz ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko. Badania te stanowią istotny wkład w rozwój wiedzy na temat długoterminowych efektów rekultywacji składowisk odpadów.
REFERENCJE (50)
1.
Adamczyk, I., Różańska, B., Sobczyk, M., 2015. Infrastruktura komunalna w 2014 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 1–33.
2.
Bajorek, J., Bojakowska, I., Dusza, A., Piaseczna, A., Tomassi-Morawiec, H., Wodyk, K., Woliński, W., 2005. Objaśnienia do Mapy Geośrodowiskowej Polski, arkusz Kórnik (508). Państwowy Instytut Geologiczny.
3.
Bielińska, E.J., Mocek, A., 2010. Sorption properties and enzymatic activity of municipal park soils in regions of varying impact of anthropologic pressure. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 55(3), 20–23.
4.
Chodorowski, J., Bartmiński, P., Plak, A., Dębicki, R., 2024. Soil cover of the city of Lublin (Eastern Poland). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin - Polonia 79, Sectio B, 69–85. https://doi.org/10.17951/b.202....
5.
De Medeiros Engelmann, P., Dos Santos, V. H. J. M., Barbieri, C. B., Augustin, A. H., Ketzer, J. M. M., Rodrigues, L. F., 2018. Environmental monitoring of a landfill area through the application of carbon stable isotopes, chemical parameters and multivariate analysis. Waste Management 76, 591–605. https://doi.org/10.1016/j.wasm....
6.
Decision of the Marshal of the Greater Poland Voivodeship of March 14, 2014 (No. DSR-II.2.7241.1.28.2013) regarding the approval for the administrative closure of a landfill for non-hazardous and inert waste in the village of Czmoń, Kórnik municipality.
7.
Di Trapani, D., Di Bella, G., Viviani, G., 2013. Uncontrolled methane emissions from a MSW landfill surface: Influence of landfill features and side slopes. Waste Management 33(10), 2108–2115. https://doi.org/10.1016/j.wasm....
8.
Dudziński, J., 2021. Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w obrębie geodezyjnym Konarskie w rejonie ulic Huby i Prawdziwkowej, gmina Kórnik. Poznań, 21 lipca 2021 r.
9.
Fijałkowski, K., Kacprzak, M., 2009. The influence of sewage sludge addition on selected physico-chemical parameters of degraded soils. Environmental Science, 12, 133–141.
10.
Głowacka, M., 2023. Prognoza oddziaływania na środowisko na potrzeby miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla wsi Radzewo, gmina Kórnik - etap I. Kórnik.
11.
Gonet, S., Smal, H., Chojnicki, J., 2015. Chapter 6. Właściwości chemiczne gleb (Chemical properties of soils). Mocek, A. (ed.), Gleboznawstwo (Soil Science), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw.
12.
Górecka, A., Koda, E., 2010. Analysis of possibilities to reduce the risks of groundwater pollution resulting from operating of the modernized sanitary landfill. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 19(3), 49.
13.
IUSS Working Group WRB, 2022. World Reference Base for Soil Resources. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. 4th edition. International Union of Soil Sciences (IUSS), Vienna, Austria.
14.
Jakubiak, M., 2010. Zastosowanie stymulacji laserowej wybranych gatunków roślin w celu zwiększenia ich przydatności dla rekultywacji terenów zasolonych. Praca doktorska. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica (Kraków). http://winntbg.bg.agh.edu.pl/r... (data dostępu: 18.10.2015r.).
15.
Jamróz, A., 2012. Proper Construction, Maintenance and Reclamation of Municipal Landfills in Accordance with Polish Legislation. Environment. Technical Journal 4, 88-100.
16.
Journal of Laws of the Republic of Poland, 2022. Dz.U. 2022.1902 consolidated text. Binding act, version effective from September 9, 2022.
17.
Kabała, C., Greinert, A., Charzyński, P., Uzarowicz, Ł., 2020. Technogenic soils–soils of the year 2020 in Poland. Concept, properties and classification of technogenic soils in Poland. Soil Science Annual, 71(4), 267–280. https://doi.org/10.37501/soils....
18.
Kaczorek, K., Ledakowicz, S., 2005. Analiza pracy składowiska odpadów z punktu widzenia inżynierii bioreaktorowej. Biotechnologia 2(69), 69–87.
19.
Kottek, M., Grieser, J., Beck, C., Rudolf, B., Rubel, F., 2006. World Map of the Köppen-Geiger Climate Classification Updated. Meteorologische Zeitschrift 15, 259–263. https://doi.org/10.1127/0941-2....
20.
Kutyna, I., Nieczkowska, M., 2009. Natural characteristics of the area of the former university of Agriculture in Szczecin situaded in Słowackiego and Papieża Pawła VI Streets and the information concerning the aim and methods of the research on the flora in this area. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica 271 (10), 11–22.
21.
Lins, E.A.M., Jucá, J.F.T., Mota, C.M., Lins, S., Mariana, M.O.H., 2020. Relationship of field capacity with geotechnical parameters in an urban solid waste landfill. American Scientific Research Journal of Engineering, Technology and Science 71(1), 99–122.
22.
Mamak, M., Kicińska, A., 2016. The closing and remediation of the non-regulated landfills non-conforming with legal requirements after the joining of Poland to EU, on the example of a selected landfill at the territory of Nowy Sącz district. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, Inżynieria Środowiska 162(42), 139–154.
23.
Marcinek, J., Spychalski, M., 1987. The influence of organic matter content in hydromorphic soils on their physical properties Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Melioracje 7, 19–33.
24.
Mhaiske, V.M., Jain, A., 2019. Effect of tree plantations on soil organic carbon in Wardha coalfields of Maharashtra, India. International Journal of Farm Sciences 9(2), 65–71. https://doi.org/10.5958/2250-0....
25.
Munsell Color, 2009. Munsell Soil Color Charts. Revised Edition. Grand Rapids, Michigan: Munsell Color, X-Rite, Inc.
26.
Obianefo, F.U., Agbagwa, I.O., Tanee, F.B.G., 2017. Physicochemical characteristics of soil from selected solid waste dump sites in Port Harcourt, Rivers State, Nigeria. Journal of Applied Sciences and Environmental Management 21(6), 1153–1156. https://dx.doi.org/10.4314/jas....
27.
Ogbonna, D.N., Kii, B.L., Youdeowei, P.O., 2009. Some physico-chemical and heavy metal levels in soils of waste dumpsites in Port Harcourt Municipality and Environs. Journal of Applied Sciences and Environmental Management 13(4), 65–70. https://doi.org/10.4314/jasem.....
28.
Pająk, W., 2022. Prognoza oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla miasta i gminy Kórnik na lata 2022-2026. Dokumentacja Środowiskowa. Miasto i Gmina Kórnik, Plac Niepodległości 1, 62-035 Kórnik.
29.
Peng, J., Liu, Z., 2019. Influence of temperature on microbially induced calcium carbonate precipitation for soil treatment. PLoS One 14(6), e0218396. https://doi.org/10.1371/journa....
31.
Polish Soil Classification, 2019. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław - Warszawa.
32.
Regulation of the Minister of the Environment of April 30, 2013, on waste landfills. https://isap.sejm.gov.pl/isap.....
33.
Saritha, V., Vuppala, N.S., Prashanthi, K., Anjum, A., 2014. Soil properties governed by municipal solid waste - contemporary and enduring. Agriculture and Soil Sciences 1, 42–49.
34.
Siuta, J., 2004. Rekultywacja i zagospodarowanie terenu wysypiska odpadów komunalnych w Kawęczynie. Inżynieria Ekologiczna 9, 67–76.
35.
Siuta, J., 2007. Odpady w rekultywacji gruntów. Inżynieria Ekologiczna 19, 59-78.
36.
Soil Survey Division Staff, 1993. Soil Survey Manual. Soil Conservation Service. U.S. Department of Agriculture Handbook, 18.
37.
Solly, E.F., Weber, V., Zimmermann, S., Walthert, L., Hagedorn, F., Schmidt, M.W., 2020. A critical evaluation of the relationship between the effective cation exchange capacity and soil organic carbon content in Swiss forest soils. Frontiers in Forests and Global Change 3, 98. https://doi.org/10.3389/ffgc.2....
38.
Solon, J., Borzyszkowski, J., Bidłasik, M., Richling, A., Badora, K., Balon, J., Brzezińska-Wójcik, T., Chabudziński, Ł., Dobrowolski, R., Grzegorczyk, I., Jodłowski, M., Kistowski, M., Kot, R., Krąż, P., Lechnio, J., Macias, A., Majchrowska, A., Malinowska, E., Migoń, P., Myga-Piątek, U.Z., Nita, J., Papińska, E., Rodzik, J., Strzyż, M., Terpiłowski, S., Ziaja, W., 2018. Physicogeographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91(2), 143–170. https://doi.org/10.7163/GPol.0....
42.
Technical and Biological Reclamation Project of a Landfill for Non-Hazardous and Non-Inert Waste in Czmoń, Kórnik Municipality. As-Built Documentation, 2014.
43.
Tudor, B.D., 2023. Studies and Research on Soil Analysis in a Derelict Area, where there Was a Landfill. The Annals of “Dunarea de Jos” University of Galati. Fascicle IX, Metallurgy and Materials Science 46(1), 41–46. https://doi.org/10.35219/mms.2....
44.
Uzarowicz, Ł., Charzyński, P., Greinert, A., Hulisz, P., Kabała, C., Kusza, G., Kwasowski, W., Pędziwiatr, A., 2020. Studies of technogenic soils in Poland: past, present, and future perspectives. Soil Science Annual, 71(4), 281–299. https://doi.org/10.37501/soils...
45.
Ważny, K., 2015. Posadowienie składowiska odpadów inne niż niebezpieczne i obojętne w warunkach niekorzystnych. Rozprawa doktorska. https://www.dbc.wroc.pl/dlibra....
46.
Weeks, O.L., Mansell, R.S., McCallister, S.W., 1992. Evaluation of soil top-cover systems to minimize infiltration into a sanitary landfill: A case study. Environmental Geology and Water Sciences 20(2), 139–151.
47.
Wick, A.F., Stahl, P.D., Ingram, L.J., 2009. Aggregate‐associated carbon and nitrogen in reclaimed sandy loam soils. Soil Science Society of America Journal 73(6), 1852–1860. https://doi.org/10.2136/sssaj2....
48.
Wota, A., Wozniak, A., 2006. Logistyczne aspekty składowania odpadów komunalnych w województwie małopolskim. Infrastruktura i Ekologia terenów wiejskich 3(2).
49.
Zhao, R., Gupta, A., Novak, J.T., Goldsmith, C.D., 2017. Evolution of nitrogen species in landfill leachates under various stabilization states. Waste Management 69, 225–231. https://doi.org/10.1016/j.wasm....
50.
Zhou, G., Xu, S., Ciais, P., Manzoni, S., Fang, J., Yu, G., Chen, X., 2019. Climate and litter C/N ratio constrain soil organic carbon accumulation. National Science Review 6(4), 746–757. https://doi.org/10.1093/nsr/nw....
| eISSN: | 2300-4975 |
| ISSN: | 2300-4967 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
