PRACA ORYGINALNA
Klasyfikacja nieleśnych gleb górskich z poziomem umbric na przykładzie gleb tatrzańskich
1
Wydział Rolniczo-Ekonomiczny
Katedra Gleboznawstwa i Agrofizyki, Uniwersytet Rolniczy, Kraków, Polska
Data nadesłania: 28-11-2020
Data ostatniej rewizji: 18-01-2021
Data akceptacji: 18-03-2021
Data publikacji online: 20-04-2021
Data publikacji: 20-04-2021
Autor do korespondencji
Anna Miechówka
Wydział Rolniczo-Ekonomiczny Katedra Gleboznawstwa i Agrofizyki, Uniwersytet Rolniczy, Kraków, Aleje Mickiewicza 21, 30-120, Kraków, Polska
Wydział Rolniczo-Ekonomiczny Katedra Gleboznawstwa i Agrofizyki, Uniwersytet Rolniczy, Kraków, Aleje Mickiewicza 21, 30-120, Kraków, Polska
Soil Sci. Ann., 2021, 72(1)134619
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W glebach biotopów nieleśnych Tatrzańskiego Parku Narodowego wytworzonych z kwaśnych utworów macierzystych, w piętrach klimatycznych bardzo chłodnym i umiarkowanie zimnym bardzo często występują poziomy, spełniające kryteria przyjęte dla poziomu diagnostycznego umbric. W pracy porównano pozycję taksonomiczną gleb biotopów nieleśnych Tatrzańskiego Parku Narodowego z poziomem umbric według klasyfikacji World Reference Base for Soil Resources z 2015 roku (WRB) i szóstego wydania Systematyki gleb Polski z 2019 roku (SGP). W SGP przyjęto nadrzędność poziomu umbrik w kluczu do oznaczania jednostek gleb oraz inne niż w WRB kryterium miąższości dla tego poziomu (≥ 30 cm). Konsekwencją tego jest udział różnych typów i podtypów badanych gleb, określonych według SGP, w grupach gleb należących według WRB do: Umbric Leptosols, Umbric Podzols i Umbrisols. W grupie Leptosols znalazły się rankery typowe i próchniczne, w grupie Podzols umbrisole bielicowe i gleby skrytobielicowe próchniczne, a w grupie Umbrisols umbrisole i regosole próchniczne. Zaproponowano, aby wprowadzić do systematyki gleb Polski w rzędzie gleby czarnoziemne typ umbrisole. Obecnie, w SGP, umbrisole stanowią jeden z podtypów gleb szarych, należących do rzędu gleby czarnoziemne. Zasugerowano również aby do podtypu rankery próchniczne zaliczyć rankery, w których sumaryczna miąższość poziomów Oh (nie spełniających kryterium miąższości dla folika) i A wynosi 20 cm lub więcej.
REFERENCJE (35)
1.
Balaceanu, V., Spirescu, M., Marian, E., Risnoveanu, I., Craciun, C., Grigorescu, A., Damian, M., 1987. Contributions to the knowledge of the mountain acid black soils Romania. Analele Institutului de Cercetari pentru Pedologie si Agrochimie (Romania) 47, 93–103.
2.
Barannyk, A.V., 2016. Features of the formation of humus profile of mountainous meadowy brown soils (Cambic Umbrisols) of the Chornogora array of the Ukrainian Carpathians. Scientific Bulletins of the Belgorod State University. Series: Natural Science 37(25), 103–113. (in Ukrainian with English abstract).
3.
Bedrna, Z., 2009. Soils with umbric horizon in Slovakia. Phytopedon (Bratislava) 8, 70–80.
4.
Bedrna, Z., Dlapa, P., Ďuriš, M., Bủtorová, J., 2009. Umbrizem – a new soil type in Slovakia. Geographical Journal 61(4), 291–300.
5.
Bedrna, Z., Dlapa, P., Šimkovic, I., Šimonovičová, A., 2010. Soils with umbric horizon in Slovakia. Comenius University in Bratislava: 226 pp. (in Slovak with English abstract).
6.
Bedrna, Z., Račko, J., 2000. Contribution to pedogeography of the Belianske Tatry Mts. Geografický Casopis 52(4), 323‒336. (in Slovak with English abstract).
7.
Chodorowski, J., Melke, J., Ziółek, M., Uziak, S., 2012. The content of phosphorus in mountain meadow (polonina) soils as an indicator of past shepherding activity. Ekológia (Bratislava) 31(1), 54–64. http://doi.org/:10.4149/ekol_2....
8.
Classification of Forest Soils in Poland - Klasyfikacja gleb leśnych Polski, 2000. Praca zbiorowa. Wydanie III PTG. CILP. Warszawa. (in Polish).
9.
Dlapa, P., Bedrna, Z., Ďuriš, M., Kořenková, L., 2010. Importance of soil with umbric horizon for landscape in Slovakia. [In:] Barančoková, M., Krajčí, J., Kollár, J., Belčáková, I. (Eds.), Landscape ecology – methods, applications and interdisciplinary approach. Institut of Landscape Ecology, Slovak Academy of Science in Bratislava. Tatraprint Svit, 849–854.
10.
Drewnik, M., 2008. Geomorfologiczne uwarunkowania rozwoju pokrywy glebowej w obszarach górskich na przykładzie Tatr. Wydawnictwo UJ, Kraków, 118 pp. (in Polish with English abstract).
12.
Florea, N., Munteanu, I., Rusu, C., Dumitru, M., Ianoş, G., Răducu, D., Rogobete, G., Tărău, D., 2012. Romanian System of Soil Taxonomy. Sitech Publishing House, Craiova, Romania, 206 pp. https://doi.org/10.2136/sh12-0....
13.
Hudec, M., Hreško, J., 2013. Identification of umbric horizons in alpine levels of the Low Tatras. Phytopedon (Bratislava) 12 (2), 5–9.
14.
IUSS Working Group WRB, 2015. World Reference Base for soil resources 2014, update 2015. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. FAO. Rome, Italy, 203 pp.
15.
Jenčo, M., Matečný, I., Putiška, R., Burian, L., Tančárová, K., Kušnirák, D., 2018. Umbrisols at Lower Altitudes, Case Study from Borská lowland (Slovakia). Open Geosciences 10, 121–136. https://doi.org/10.1515/geo-20....
16.
Kabała, C. et al., 2019. Polish Soil Classification, 6th edition – principles, classification scheme and correlations. Soil Science Annual 70(2), 71–97. https://doi.org/10.2478/ssa-20....
17.
Lityński, T., Jurkowska, H., Gorlach, E., 1976. Analiza chemiczno-rolnicza. PWN, Warszawa, 332 pp. (in Polish).
18.
Miechówka, A., 2000. Charakterystyka tatrzańskich gleb nieleśnych wytworzonych ze skał węglanowych. Zeszyty Naukowe AR w Krakowie, Rozprawy 263, 86 pp. (in Polish with English abstract).
19.
Miechówka, A., Drewnik, M., 2018. Rendzina soils in the Tatra Mountains, central Europe – a review. Soil Science Annual 69(2), 88‒100. https://doi.org/10.2478/ssa-20....
20.
Musielok, Ł., Kacprzak, A., Opyrchał, J., 2013. Właściwości i pozycja systematyczna gleb rozwiniętych na ryolitach w Górach Kamiennych. Prace Geograficzne 135, 21–39. (in Polish with English abstract) https://doi.org/10.4467/208331....
21.
Musielok, Ł., Drewnik, M., Szymański, W., Stolarczyk, M., 2019. Classification of mountain soils in a subalpine zone – a case study from the Bieszczady Mountains (SE Poland). Soil Science Annual 70(2), 170–177. https://doi.org/10.2478/ssa-20....
22.
Oyama M., Takehara H., 1970. Revised Standard Soil Color Charts. Research Council for Agriculture, Forestry and Fisheries, Japan.
23.
Polish Soil Classification - Systematyka gleb Polski, 1974. Roczniki Gleboznawcze - Soil Science Annual 25(1), 1–149. (in Polish with English abstract).
24.
Polish Soil Classification - Systematyka gleb Polski, 1989. Roczniki Gleboznawcze - Soil Science Annual 40(3-4), 1–50. (in Polish with English abstract).
25.
Polish Soils Classification - Systematyka gleb Polski, 2011. Roczniki Gleboznawcze - Soil Science Annual 62(3), 1–193. (in Polish with English abstract).
26.
Polish Soil Classification - Systematyka gleb Polski, 2019. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Komisja Genezy, Klasyfikacji i Kartografii Gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Wrocław-Warszawa, 290 pp. (in Polish with English abstract).
27.
Polish Standard, 1998. Soil and mineral soil materials - sampling and determination of particle size distribution. In: PN-R-04032. Polish Committee for Standardizations, Warszawa.
28.
Sanesi, G., Certini, G., 2005. The umbric epipedon in the N Apennines, Italy - an example from the Vallombrosa Forest. Journal of Plant Nutrition and Soil Science 168 (3), 392–398. https://doi.org/10.1002/jpln.2....
29.
Skiba, S., 2014. Gleby Doliny Suchej Wody w Tatrach. [In:] Rączkowska, Z., Kotarba, A. (Eds.), Dolina Suchej Wody w Tatrach. Środowisko i jego współczesne przemiany. Prace Geograficzne 239, 109‒126. (in Polish with English abstract).
30.
Societas pedologica slovaca, 2014. Morfogenetický klasifikačný system pôd Slovenska. Bazálna referenčná taxonómia (Morphogenetic Soil Classification System of Slovakia. Bazal Reference Taxonomy). The second revised edition. NPPC-VÚPOP, Bratislava, 96 pp. (in Slovak).
31.
Tan, K.H., 2005. Soil sampling, preparation and analysis. Taylorand Francis Group, Boca Raton. https://doi.org/10.1201/978148....
32.
Turrión, M.B., Schneider, K., Gallardo, J.F., 2009. Carbon accumulation in Umbrisols under Quercus pyrenaica forests: Effects of bedrock and annual precipitation. Catena 79, 1–8. https://doi.org:10.1016/j.cate....
33.
Vasiliniuc, I., Ursu, A., Niacşu, L., 2010. Soil cover transitions in the Vrancea region. Factori şi Procese Pedogenetice din Zona Temperată 9 S. nouă, 99–118.
34.
Zadrożny, P., Miechówka, A., Nicia, P., 2007. Zawartość i rozmieszczenie siarki siarczanowej w profilach tatrzańskich gleb bielicoziemnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 520, 571–578. (in Polish with English abstract).
35.
Zadrożny, P., Miechówka, A., 2008. Bielicowanie jako czynnik warunkujący rozmieszczenie siarki w profilu glebowym. Roczniki Gleboznawcze - Soil Science Annual 59(3-4), 298–301. (in Polish with English abstract).
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2300-4975 |
| ISSN: | 2300-4967 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
